Wie kent nog levende WO2-dwangarbeiders?

In mijn speurtocht naar de oorlogsjaren van mijn vader Paul stuit ik vooral op grafstenen. De mannen die in de Tweede Wereldoorlog gedwongen moesten werken in Duitsland, zijn in mijn verhaal vooralsnog allemaal overleden. Toch moeten ze er nog zijn, die voormalige dwangarbeiders. Wie kent ze?

Onderzoekster en historica Renske Krimp is naarstig naar ze op zoek, om hun verhalen op te tekenen voor haar promotie-onderzoek. De tijd dringt om getuigenissen van de Arbeitseinsatz uit eerste hand vast te leggen. Maar liefst 34 mannen heeft Renske de voorbije periode kunnen ondervragen, en elke overlevende is er een.

Renske Krimp werkt voor het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Dat vroeg dit jaar aan André van Duin om te spreken tijdens de Nationale Herdenking op de Dam in Amsterdam. Zijn ontroerende verhaal ging onder meer over zijn eigen vader, die vanuit Rotterdam naar Duitsland werd gestuurd en met een fikse mentale tik was teruggekeerd.

Waar zijn vader precies had gezeten, dat weet Van Duin niet eens. Dat is typerend voor vele dwangarbeiders, die er na de oorlog liever het zwijgen toededen. Ze waren geen helden uit het verzet, ze waren geen overlevenden uit de vernietigingskampen, ze hadden niet ondergedoken. Nee, ze waren in Duitsland geweest, het leeuwendeel omdat ze geen keus hadden.

Ik spreek regelmatig met kinderen en kleinkinderen van mijn vaders kampgenoten. Het levert meer vragen op dan antwoorden. Want waarom vertelde pa of opa er niet over? Waarom reageerde iedereen met een pijnlijk stilzwijgen? Was er schaamte? Was het psychische leed gewoon te groot? Renske heeft een (overleden) opa die in Bielefeld zat, ik een (gestorven) vader die in Krefeld.

Voortdurend ontmoet ik nabestaanden die met hun eigen verhaal komen, over een vader of een oom, een opa of een verre neef. Maar dat verhaal stokt meteen, want behalve wat historische feiten of waar en wanneer is er meestal niets verteld door de voormalige dwangarbeider. Vandaar die laatste poging van Renske Krimp, om die tijd te begrijpen en erover te kunnen informeren aan toekomstige generaties.

Wie kent een nog levende WO2-dwangarbeider? Laat het ons weten.

Renske Krimp: renske.krimp@4en5mei.nl

Of stuur een mail naar mij: tim.overdiek@gmail.com

Voor meer informatie over mijn zoektocht: Wie zijn deze mannen naast mijn vader Paul?