Vaderdag, maar waar zijn de kids?

Lekker is dat, geen zoon te bekennen als ik deze zondagochtend mijn ogen open. Ik heb er twee. Voor het eerst zijn ze niet thuis om hun ouwe een brunch (ontbijt is al jaren te veel gevraagd) te bereiden. Allebei zijn ze in Berlijn. Ik vind ’t een mooi geschenk.

We hadden het ons niet eens gerealiseerd dat hun gezamenlijke tripje op Vaderdag zou vallen. Althans, ik niet. Vaderdag staat elk jaar telkens plotseling voor de deur, en zowel pa als kroost schiet in lichte paniek. Oh ja, wat zullen we doen?

Deze kinderloze Vaderdag is een prima vingeroefening voor de nieuwe fase: het empty nest. De jongste (bijna 18) gaat in september in Berlijn studeren, de oudste (bijna 21) gaat op enig moment op zichzelf wonen. Ik kan dit weekend vast even wennen.

Om die reden is het prima dat ze er vandaag niet zijn terwijl overal om me heen vaders en kinderen (al dan niet aangespoord door moederlijke types) met elkaar op stap gaan en die dierbare momenten op social media delen.

Ze vertrokken donderdagochtend, en we hebben amper contact gehad. Af en toe een fotootje, een berichtje. Het gaat goed. Geloof ik. En oh ja, of ik ze vanavond wel even wil ophalen op Schiphol. Ik laat ze nog even in de waan dat ze beter de trein kunnen nemen.

Loslaten. Wat heerlijk als het op natuurlijke wijze gaat. Uit huis gaan vanwege de studie of simpelweg omdat het tijd is. Ik zal ze missen straks, en zij wellicht mij ook (en we hoeven dat niet aan elkaar toe te geven).

Mijn definitie van het vaderschap: er onvoorwaardelijk zijn, ook als je niet eens in de buurt bent. Dat is meer dan genoeg. Je bent echt geen betere vader als je als alleenstaande ouder dubbel zo hard door hun leven wroet.

In Volkskrant Magazine verscheen dit weekend een interview met mij. Bijgaand de tekst, geschreven door Margot Pol. De foto is van Erik Smits.

“Toen duidelijk werd dat mijn vrouw Jennifer niet meer uit haar coma zou ontwaken, realiseerde ik me: nu sta ik er alleen voor en moet ik er zijn voor de jongens. Negen en twaalf waren ze toen een motoragent hun moeder bij het oversteken aanreed. Het was een heel helder besef, maar de praktische uitvoerbaarheid drong nog niet helemaal tot me door. Werk, werk, werk en daarna pas het gezin; dat was tot dan toe mijn leven als adjunct-hoofdredacteur bij de NOS.

In het begin was het verstand op nul en doorpakken. Ik kan me nog zo goed herinneren hoe ik op een dag opstond, de hond had uitgelaten, twee ontbijtjes had gemaakt, twee lunchpakketten, de kinderen op tijd naar school had gebracht, twee wasjes had gedraaid en ook mezelf had aangekleed en dat allemaal voor halfnegen in de ochtend, dat ik dacht: wow, deze dag is gelukt. Maar ik denk dat ik daarna weer keihard heb gehuild. Om ook jezelf nog te ontdekken als vader in z’n eentje en de jongens te begeleiden in het verlies van hun moeder, dat was makkelijker gezegd dan gedaan. Achteraf denk ik: ik had meer hulp moeten vragen, misschien zijn alleenstaande vrouwen daar beter in. Maar in soort mannelijke hang naar controle heb ik alle aangeboden hulp afgehouden. Ik kon niet fixen dat Jennifer weer terugkwam, maar wel dat alles gewoon door bleef gaan, zoiets. Toen ik weer ging werken, hebben we een tijdje een au pair gehad, maar die was niet zo verantwoordelijk als ik had gehoopt, kon niet koken, was chaotisch, zat te blowen; ik kreeg er een kind bij. Daarna waren de jongens heel duidelijk: we doen het zelf wel. Maar ze zagen me ploeteren. Ga maar naar je moeder, heb ik weleens geroepen uit frustratie. We waren vaak boos – eigenlijk op de situatie, en daardoor op elkaar. Toen de oudste begon te puberen, was dat een grote opluchting: wacht even, dit is geen rouw of verdriet, dit is normaal. Kom maar op.

Het besef dat mijn kinderen het met één ouder moeten doen, vind ik ontzettend klote. Hun geluk heeft behoorlijke averij opgelopen, dus als het goed met ze gaat, ontroert me dat, maar als ik merk dat ze ergens mee worstelen, ga ik meteen een checklist af: heeft dit met mij te maken, of met het verlies van Jennifer? Of heeft-ie gewoon stress op z’n werk? Elke ouder wil helpen, maar ik wil het extra. De antenne staat altijd aan.

Tien maanden na het ongeluk kreeg ik weer een relatie. Mensen om me heen vonden dat fijn: gelukkig, die arme weduwnaar is weer onder de pannen. Ik heb me wel afgevraagd of ik me schuldig moest voelen. Ik hoor van vrouwen soms dat ze zich niet kunnen voorstellen dat ze fysiek weer iets met een andere man hebben, maar laat ik het zo zeggen: mannen hebben minder last van schaamte en schuld. Ik vond het fijn dat er weer een moederfiguur in huis was, maar na twee jaar is het fout gegaan. Zeker, alleenstaande vaders zijn aantrekkelijk voor vrouwen. Ik heb meegemaakt dat vrouwen zich aanboden, misschien dachten ze: hij zorgt voor z’n zoons, dan zal-ie ook wel goed voor mij zijn. Troostseks, daar ga je geen nee op zeggen. Ik had veel en veel liever gehad dat Jennifer nog geleefd had.

Ik ben een tijd best streng geweest, uit vrees voor controleverlies; en er wás al zoveel verloren. Toen Sander na drie maanden stopte met zijn studie, vond ik dat hij moest doorzetten: je hebt toch een diploma nodig! Als Jennifer er nog was geweest, was hij wél gaan studeren, dacht ik, zij had vast goede ideeën gehad. Maar ondertussen had hij wel de middelbare school afgemaakt, zes jaar lang een jong talentenprogramma aan het conservatorium gevolgd en een eigen bedrijfje gestart – allemaal terwijl z’n moeder was overleden. Tim, je moet gewoon je bek houden, dacht ik toen.”